บานเย็น..ไม้หอมดอกสวย

ลักษณะของ…บานเย็น

ต้น บานเย็นเป็นพืชไม้ดอกล้มลุกแต่มีอายุนานหลายปี มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเขตร้อน นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ลำต้นสูง 2-3 ฟุต มีสีเขียว และเป็นข้อปล้อง ตามบริเวณข้อนั้นจะพองออก แตกกิ่งก้านสาขามาก

ใบ เดี่ยวสีเขียวออกตรงกันข้ามกัน ลักษณะของตัวใบจะกลมรีปลายใบแหลม ส่วนฐานใบจะกว้างและโค้งเข้า คล้ายรูปหัวใจ มีความยาวประมาณ 4-10 ซม.

ดอก ออกดอกเป็นช่อ มีหลายสี ดอกย่อยจะมีหลายดอก ลักษณะกลีบดอกจะติดกันเป็นหลอด และมีกลีบรองดอกติดกันแน่น กลีบดอกจะเป็นสีขาวแดงออกม่วง หรือสีเหลือง เกสรตัวผู้ยาวเท่ากับกลีบดอก เกสรตัวเมียมีอยู่ 1 อันเป็นเส้นยาวๆ ตรงปลายเป็นตุ่ม ดอกจะบานในตอนเย็นจนถึงเช้า เริ่มหุบในตอนสายเมื่ออากาศร้อนแดดแรง จึงได้ชื่อว่า บานเย็น

ผล อ่อนสดเป็นสีเขียว เมื่อแก่จะเป็นสีดำ ลักษณะผลรูปไข่ ความยาวประมาณ 8 มม. ผิวข้างนอกขรุขระ ภายในมีอยู่ 1 เมล็ด

ดอก เกสร บานเย็น

ประโยชน์ทางยาของ…บานเย็น

ราก เป็นยาถ่าย

ใบ รักษาแผลเรื้อรัง กลากเกลื้อน ฝีหนอง

ดอก แก้อาเจียนเป็นเลือด

เมล็ด พบสารต้านจุลชีพ จึงสามารถนำไปใช้เป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์รักษาสิวที่เกิดจากการติดเชื้อที่รูขุมขนได้ ใช้ทำแป้งทาแก้สิวฝ้า ลบรอยด่างดำบนใบหน้า รักษาแผลมีน้ำเหลือง

รากและหัว ใช้ขับปัสสาวะ แก้โรคเบาจืด แก้ตกขาว แก้ต่อมทอลซิลอักเสบ แก้อาเจียนเป็นเลือด พอกแผลเรื้อรัง ฝีหนอง แก้บวม แก้อักเสบ ขับเหงื่อ แก้ใข้

ราก มีอัลคาลอยด์ ไตรโกนีไลน์ซึ่งมีฤทธิ์เป็นยาถ่าย

ใบ ตำทาแก้คัน และพอกฝี

หัว ใช้กิน เชื่อว่าจะทำให้ผิวหนังชาอยู่คงกะพันเฆี่ยนตีไม่แตกกลับทำให้รู้สึกคัน กินเป็นยาขับเหงื่อ แก้ไข้ ระงับความร้อน

ดอก เกสร บานเย็น

ความเป็นพิษ: รากและเมล็ด มีสารพิษอัลคาลอยด์ คือ ไตรโกนีไลน์ หากกินเข้าไปจะเกิดอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง และหากผิวหนังหรือมือสัมผัสกับรากจะทำให้มีอาการแพ้ เป็นผื่นคัน อาการมากน้อยต่างกันไป

ข้อมูล :